"Nie wiedzą, jak dalej żyć"

We wprowadzeniu do Raportu za lata 2012-2021 „Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży” dr Halszka Witkowska - koordynator projektu Życie warte jest rozmowy, pisze, że „w Polsce więcej osób ginie w wyniku samobójstw, niż w wypadkach samochodowych. Co 10 lat z mapy naszego kraju znika jedno miasto zbliżonej wielkości do Ełku czy Bełchatowa. Na każdą 28-osobową klasę przypada średnio dwóch uczniów po próbie samobójczej. Każde samobójstwo i próba samobójcza wpływa nawet na 20 osób z najbliższego otoczenia. Żałoba przeżywana w wyniku śmierci samobójczej jest określana jako traumatyczna. Gdy dzieci podejmują próby samobójcze, ich rodzice są przerażeni, bezsilni, często nie wiedzą, gdzie udać się po pomoc. Ta tragedia dotyka także ich rówieśników z klasy, podwórka czy najbliższego otoczenia”.

Dane Policji za 2021 rok pokazują gwałtowny wzrost zachowań samobójczych wśród młodych osób. W 2021 roku 1496 dzieci i nastolatków poniżej 18. roku życia podjęło próbę samobójczą, aż 127 z tych prób zakończyło się śmiercią. W stosunku do 2020 roku jest to wzrost odpowiednio o 77% zachowań samobójczych oraz o 19% śmierci samobójczych.
W 2022 roku aż 6 dzieci w wieku 7-12 lat odebrało sobie życie (w 2021 – 2 dzieci). Natomiast w wieku 13-18 lat śmiercią zakończyło się 150 prób samobójczych (w 2021 – 127 nastolatków).
Zbigniew Formella z Uniwersytetu Pontificia Salesiana w Rzymie pisząc o samobójstwach i zachowaniach ryzykownych młodzieży zwraca uwagę, że „na przestrzeni ostatnich lat coraz większą uwagę specjalistów wielu dziedzin, w tym psychologów wychowania, pedagogów i wychowawców, przykuwa zwiększająca się liczba młodych ludzi nieradzących sobie zarówno w procesie rozwoju osobistego, jak i socjalizacji. Rośnie liczba młodzieży porzucającej proces kształcenia, pozostającej na utrzymaniu rodziców, ulegającej uzależnieniom, zarówno tradycyjnym, jak i nowym, związanym z przestrzenią wirtualną”. Wyjaśnia też, że „prawie nigdy nie zdarzają się pojedyncze przyczyny samobójstw”. A w literaturze przedmiotu przyczyny są najczęściej klasyfikowane w następujące kategorie ryzyka: demograficzne, społeczne, psychologiczne, kliniczne i biologiczne.
W czynnikach społecznych wymienia się: sytuację rodzinną (zaniedbanie/odrzucenie dziecka), konflikty między rodzicami, rozwód); sytuację szkolną (zmiany szkoły, trudności w przyswajaniu wiedzy, konflikty z nauczycielami oraz rówieśnikami); trudną sytuację materialną; przestępczość.
Podsumowaniem tych dramatycznych danych mogą być słowa znanego badacza problematyki samobójstw – Brunona Hołysta, które przypomniał autor artykułu – Zbigniew Formella: „Warto pamiętać, że ludzie nie zabijają się dlatego, że nie chcą żyć. Raczej dlatego, że nie wiedzą, jak dalej żyć”.

Literatura:
file:///C:/Users/promy/Downloads/Raport_za_lata_2012-2021_zachowania_samob%C3%B3jcze_m%C5%82odzie%C5%BCy.pdf
https://www.researchgate.net/publication/344449374_Samobojstwo_i_zachowania_ryzykowne_mlodziezy_Analiza_zjawisk_w_swietle_zalozen_biopsychoekologicznych